Keten Tohumu İçeriği Ve Sağlık Üzerine Etkileri
Keten tohumu genellikle fonksiyonel gıda olarak adlandırılmaktadır. Keten tohumu öğütülmüş tohum , öğütülmemiş tohum ve keten tohumu yağ şeklinde bulunmaktadır. Keten tohumu yağı, yağ asitlerinin yaklaşık %55 'ini oluşturan omega 3 yağ asitlerinden α-linolenik asit açısından zengindir. Keten tohumun yağ kalitesi ve içeriği çevre koşulları , yetişme ortamına göre değişmektedir. 100 gr öğütülmemiş keten tohumu yaklaşık 27 gram diyet lifi içermektedir.
Hayvanlar üzerinde yapılan bir çalışmada keten tohumu tüketenlerin tüketmeyenlere oran ile kolesterol seviyesinde azalma gözlenmiştir. Farklı bir çalışmada ise hayvan deneylerinde uygulanan doza göre (%5-10) meme kanserinin büyüme hızında azalma sağladığı gözlemlenmiştir.
Keten tohumu yağı kronik kabızlığa karşı da kullanılmaktadır.
Polifenol isimli antioksidanlardan yüksek oranda içeren keten tohumu, oksidatif strese karşı kanserden ve kalp hastalıklarından korumada etkilidir.
Keten tohumunun kan şekerini düşürmeye yönelik etkili olabileceğine dair çalışmalar bulunmaktadır. İnsülini iyileştiren bu besinin diyabeti önlemede de faydalı olabileceği düşünülmektedir.
Yapılan bir çalışmaya göre, keten tohumu yağı kullanan kadınların cilt hassasiyetlerinde önemli oranda azalma gözlenirken, cilt pürüzleri ve pullanma şikayetlerinde ise azalma saptanmıştır.
Bitkisel bir protein kaynağı olup omega 3 açısından zengin olduğu için vegan bireylerin tüketimi içinde uygundur.
Günlük tüketim miktarına ve saklama koşullarına dikkat etmeniz gerekmektedir.
Chia Tohumu İçeriği Ve Sağlık Üzerine Etkileri
Chia tohumun 100 gramında 42.1 g karbonhidrat, 30.7 g yağ ve 16.5 g protein içermekte ve yaklaşık olarak 486 kkal enerji içermektedir.
Kalsiyum, fosfor, potasyum ve magnezyum içeriği yüksektir fakat sodyum, demir ve çinko içeriği düşüktür.
Omega 3 açısından zengindir.
Protein içeriği % 15 ile %23 arasında değişmektedir.
Yapılan klinik çalışmalar chia tohumu kullanımının, tohumunun besin öğesi içiriği sebebi ile , tip 2diyabet ve kardiyovasküler hastalıkların metabolik kontrolünü bunun yanında obezitede ağırlık kaybını sağlayabileceğini belirmektedir.
Kilolu ve obez tip 2 diyabetli bireyler üzerinde yapılan bir çalışmaya göre düşük enerjili diyet ile birlikte günlük 30 g/1000 kkal chia tohumu tüketimi ağırlık kaybı ve kan CRP seviyesinin azalmasına yardımcı olduğu görülmüştür.
Günlük tüketim için tavsiye edilen chia tohumu miktarı (1 yemek kaşığı) yaklaşık olarak 10-12 gramdır ve tüketim 2500 mg omega-3 içermekte olup bu oran yetişkin bir bireyin omega-3 ihtiyacının tamamını karşılamaktadır.
Yüksek oranda chia tohumu tüketimi gastrointestinal sistemde gaz, şişlik, hazımsızlık gibi problemlerin ortaya çıkmasına sebep açabilmektedir.
Yapılan çalışma sonuçları kan basıncı düşürücü ilaç kullanan bireylerin chia tohumu tüketirken dikkat etmeleri gerektiğini göstermiştir.
Uzm. Dyt. Hande MARTİN BÜTÜN